9 yoki 10-sinfni tugatib OTMlarga o‘qishga topshirishni imkoni yo‘q

O‘zbekiston Respublikasida oliy ta’lim muassasalariga (OTM) hujjat topshirish va qabul qilinish jarayoni qat’iy tartib-qoidalarga asoslanadi. Quyida kimlar oliy ta’limga hujjat topshirish huquqiga ega ekanligi va bu jarayonning asosiy shartlari keltiriladi. Ushbu ma’lumotlar umumiy tushuncha berish uchun mo‘ljallangan bo‘lib, aniq holatlar uchun rasmiy manbalardan maslahat olish tavsiya etiladi.
Oliy ta’limga hujjat topshirish huquqiga ega bo‘lgan shaxslar
Oliy ta’lim muassasalariga hujjat topshirish uchun quyidagi toifadagi shaxslar ariza berish huquqiga ega:
1. Umumiy o‘rta ta’limning 11-sinfini tugatganlar
Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarining (maktablarning) 11-sinfini muvaffaqiyatli tamomlagan bitiruvchilar oliy ta’limga hujjat topshirish huquqiga ega. Bunda asosiy shart – 11-sinf negizida beriladigan o‘rta ta’lim to‘g‘risidagi shaḥodatnoma (attestat) mavjud bo‘lishi lozim.
Eslatma: 10-sinfni tamomlagan shaxslar oliy ta’limga hujjat topshirish imkoniyatiga ega emas, chunki 11-sinf shaḥodatnomasi talab qilinadi.
2. Professional va o‘rta maxsus ta’lim muassasalarini tugatganlar
Quyidagi ta’lim muassasalari bitiruvchilari oliy ta’limga hujjat topshirish huquqiga ega:
- Akademik litseylar;
- Kasb-hunar kollejlari;
- Texnikumlar.
Ushbu muassasalarni tamomlagan shaxslar o‘z diplomlari asosida oliy ta’lim muassasalariga ariza topshirishlari mumkin.
3. Kasb-hunar kollejlari va texnikumlarda o‘qiyotgan talabalar
Hozirgi kunda kasb-hunar kollejlari yoki texnikumlarda ta’lim olayotgan, lekin hali o‘qishni tamomlamagan shaxslar ham oliy ta’limga hujjat topshirish imkoniyatiga ega. Bunday hollarda ular o‘rta ta’lim to‘g‘risidagi shaḥodatnoma (11-sinf attestati) asosida ariza topshiradilar. Bu talabalar uchun qo‘shimcha imkoniyat sifatida qaraladi.
4. Oliy ta’limda o‘qiyotgan talabalar
O‘zbekistondagi davlat yoki nodavlat oliy ta’lim muassasalarida, shuningdek, xorijiy OTMlarda tahsil olayotgan talabalar ham qayta hujjat topshirish huquqiga ega. Bunda ular o‘zlarining maktab, litsey, kollej yoki boshqa ta’lim muassasalaridan olingan diplom yoki shaḥodatnoma asosida ariza beradilar.
Qo‘shimcha ma’lumot: Agar talaba oliy ta’limga qabul qilinsa, u quyidagi variantlardan birini tanlashi mumkin:
- Hozirgi ta’lim muassasasida o‘qishni davom ettirish;
- Yangi qabul qilingan oliy ta’lim muassasasida tahsilni boshlash.
5. Oliy ta’limni tugatgan shaxslar
Bir martaba oliy ta’limni tamomlagan va bakalavr diplomiga ega bo‘lgan shaxslar qayta bakalavriat bosqichiga hujjat topshirish imkoniyatiga ega. Bu shaxslar o‘z diplomlari asosida istalgan OTMga ariza berishlari mumkin.
Hujjat topshirish jarayoni
Oliy ta’limga hujjat topshirish jarayoni odatda O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Bilim va malakalarni baholash agentligi tomonidan tashkil etiladi. Quyidagi umumiy qadamlar jarayonni tashkil qiladi:
- Ro‘yxatdan o‘tish: Abituriyentlar BMBA rasmiy veb-sayti yoki maxsus platformalari orqali ro‘yxatdan o‘tadilar.
- Hujjatlar taqdim etish: Talab qilinadigan hujjatlar (shaḥodatnoma, diplom, pasport nusxasi va boshqalar) belgilangan muddatlarda topshiriladi.
- Test sinovlari: Abituriyentlar tanlagan yo‘nalishlariga mos keladigan test sinovlarida ishtirok etadilar.
- Natijalar e’lon qilinishi: Test natijalari asosida qabul qilingan abituriyentlar ro‘yxati e’lon qilinadi.
Muhim eslatma: Hujjat topshirish muddatlari, talab qilinadigan hujjatlar ro‘yxati va test sinovlari tartibi har yili o‘zgarishi mumkin. Shuning uchun abituriyentlar BMBAning rasmiy sayti (https://uzbmb.uz/) yoki boshqa ishonchli manbalardan so‘nggi ma’lumotlarni olishlari tavsiya etiladi.
Xulosa
Oliy ta’limga hujjat topshirish imkoniyati O‘zbekiston fuqarolari uchun keng ko‘lamli imkoniyatlar taqdim etadi. 11-sinf shaḥodatnomasi, professional ta’lim diplomi yoki oliy ta’lim diplomi kabi hujjatlar asosida turli toifadagi shaxslar OTMlarga ariza topshirishlari mumkin. Jarayonda muvaffaqiyatli ishtirok etish uchun abituriyentlar rasmiy manbalardan dolzarb ma’lumotlarni olishlari va belgilangan muddatlarga rioya qilishlari zarur.